İrlanda’nın İngilizce’yle birlikte iki resmi dilinden biri olan Gaelic dili, 2022 yılının başlamasıyla beraber Avrupa Birliği’nin resmi dillerinden birisi olarak kabul edildi.
AB kurumlarındaki Gaelic diline hakim personal sıkıntısı başta olmak üzere dilin kullanımındaki diğer sorunların giderilmesinin ardından, AB tarafından uygulanan ‘askıda’ uygulaması kaldırılarak İrlanda adasının öz dili Gaelic dili AB’nin resmi dilleri arasında yer almaya başladı.
Gov.ie internet sitesinden yayınlanan açıklamada bu gelişme, unutulmaya yüz tutmuş Gaelic dilinin varlığını devam etmesi açısından büyük bir sevinçle karşılandı.
İrlanda 1973 yılında Avrupa Birliği’ne katıldığı zaman Gaelic dili AB, tarafından sadece anlaşma dili olarak kabul edilmilmişti ve uzun yıllar boyunca kısıtlı sayıda belge Gaelic dilinde hazırlanmıştı. Bunun en başlıca sebebi teknolojik imkanların yetersizliği ve Gaelic diline hakim personel sıkıntısıydı.
Pandemi etkisinin hafiflemesinin ardından konserler ve festivaller gibi dış mekan aktiviteleri tekrar organize edilmeye başlanıyor. 2022 yılında da İrlanda birçok konsere ve ünlü isme ev sahipliği yapacak.
İrlanda’nın en büyük konser ve etkinlik alanlarından biri olan 3 Arena’nın internet sitesinde 2022 yılı boyunca düzenlenecek programların biletleri satışa çıkarıldı.
Dünyaca ünlü birçok ismi ağırlayacak gösteri merkezinde konserlerin ve gösterilerin bilet fiyatları 39 Euro’dan başlıyor. 2022 yılında boyunca İrlanda’da konser düzenleyecek isimler arasında Hans Zimmer, The War On Drugs grubu, Anne-Marie, Dua Lipa, Celine Dion, James Taylor ve Billie Eilish gibi isimler yer alıyor.
Avrupa Birliği üyesi olan İrlanda’nın, Avrupa kıtasında bulunan 26 ülkede uygulanan Schengen Vize Bölgesi’ne bulunup bulunmadığı İrlanda hakkında en çok karıştırılan konuların başında geliyor.
İrlanda, Avrupa Birliği ülkesi olmasına rağmen Schengen Vize Bölgesi’nde bulunmayan 5 ülkeden biri. Avrupa Birliği’nde olup Schengen Bölgesi’nde olmayan diğer ülkeler; Hırvatistan, Romanya, Bulgaristan ve Güney Kıbrıs.
Schengen Bölgesi’nde bulunan ülkeler ise şunlar; Avusturya, Belçika, Çekya, Danimarka, Estonya, Finlandiya, Fransa, Almanya, Yunanistan, Macaristan, İzlanda, İtalya, Letonya, Lihtenştayn, Litvanya, Lüksemburg, Malta, Hollanda, Norveç, Polonya, Portekiz, Slovakya, Slovenya, İspanya, İsveç ve İsviçre.
Bu Bizim İçin Ne Anlama Geliyor?
İrlanda’nın Schengen Bölgesi’nde bulunmaması, Türk vatandaşlarının İrlanda’ya gitmek için aldığı vize sadece İrlanda için geçerli olması anlamına geliyor. Aynı şekilde Avrupa’da bulunan Almanya, Fransa, Belçika gibi ülkelerin içinde bulunduğu 28 ülkeyi kapsayan Schengen Vizesi olan bir Türk vatandaşı İrlanda’ya seyehat etmek için İrlanda vizesi alması gerekiyor. Öte yandan; İrlanda’nın, tek kara sınırını komşusu olan Birleşik Krallık da Schengen Bölgesi içerisinde yer almıyor. İrlanda vizesi olan Türk vatandaşlarının Birleşik Krallık’ta bulunan İngiltere, İskoçya, Galler ve Kuzey İrlanda’ya seyehat etmesi için de Birleşik Krallık vizesine sahip olması gerekiyor. Birleşik Krallık vizesi olan Türk vatandaşları da İrlanda’ya seyehat etmesi için İrlanda vizesi alması gerekiyor.
İrlanda Neden Schengen Bölgesi’ne Yer Almıyor?
İrlanda’nın Schengen Bölgesi’ne katılmamasının temel nedeni Kuzey İrlanda ve İngiltere ile olan ortak seyehat alanında feragat etmek istememesi yer alıyor. Schengen Anlaşması imzalanırken Birleşik Krallık, ülkesine olan göçü kontrol altında tutmak ve sınır güvenliğinden taviz vermemek adına anlaşmaya katılmadı. Bu karar, İrlanda’nın Schengen Bölgesi’nde katılmaması üzerinde etkili oldu.
İrlanda’da ve özellikle başkent Dublin’de en sık karşılaşılan göçmen gruplarının başında Brezilyalılar geliyor. İrlanda’da yaşayan Brezilyalılar, İrlanda’nın en kalabalık göçmen grubu olmamalarına rağmen sosyal hayatta görünürlükleri diğer tüm göçmen gruplarından fazla. İrlanda’ya başta dil eğitimi ve akademik eğitim almak için gelen Türk öğrenciler de okullarında ve iş ortamlarında haliyle en çok Brezilyalılarla karşılaşıyor, arkadaşlıklar kuruyor.
Yazıda yer alan bilgilere göre, 2016 yılında yapılan nüfus sayımında 13 bin 600 Brezilyalı İrlanda’da yaşıyordu. Fakat, aradan geçen 5 yılı düşünürsek bu sayıdan daha fazla Brezilyalının şu an İrlanda’da bulunduğu tahmin edilebilir. Sadece geçen yıl 5 bin 800 Brezilyalıya PPS numarası verilmiş durumda. Bu sayı, PPS numarası alan her 12 kişiden birinin Brazilyalı olduğunu gösteriyor. Avrupa Birliği üyesi ülkelerin vatandaşları ve İrlanda’da serbest dolaşım hakkı olan İngiltere ve İsviçre vatandaşları çıkarılınca, PPS numarası alan her 5 kişiden biri Brezilyalı oluyor. 2019 kayıtlararına göre, 27 bin Brezilyalının İrlanda’da geçerli oturum kartı bulunuyordu. Bu sayı 2020 yılında pandeminin etkisiyle 22 bin 500’e kadar düşse de, vizelerin ve uçuşların açılmasıyla birlikte tekrar artış ivmesinde olduğu düşünülebilir.
Brezilyalılar, İrlanda’da yaşayan azınlıklar içerisinde yüzdelik dilim olarak pastada büyük bir yer tutmasa bile, İrlanda’da yaşayan azınlık gruplarının nüfus sıralamasında ilk 10’da bulunan tek Avrupa Birliği dışındaki grup olarak dikkat çekiyor. Başka bir dikkat çeken nokta ise, İrlanda’daki Brezilyalı sayısının İrlanda’da yaşayan Amerikalı(10 bin 500) ve Hindistanlı (11 bin 500) sayısından fazla olması… Özellikle İrlanda ile ABD arasında tarihi ve kültürel bağlar düşünüldüğünde İrlandalılar için şaşırtıcı bir bilgi olarak öne çıkıyor.
Yazıda yer alan bilgilere göre, İrlanda’daki Brezilyalıların üçte ikisi başkent Dublin’de yaşıyor. Geri kalanı ise, Roscommon, Naas, Gort ve Galway gibi kentlerde yaşıyor.
Brezilyalılar Neden İrlanda’yı Tercih Ediyor?
Yazıyı hazırlayan Conor James McKinney’in bu sorusunu Brezilya’nın Dublin Büyükelçisi Paulo Azevedo şu şekilde cevaplıyor, “Brezilyalıların İrlanda’ya göçü üç dalgadan oluşuyor. İlk olarak Et fabrikası işçisi olarak 1990’larda başlayan dalga, ikincisi 2000’li yıllarda başlayan dil okulu öğrencisi olarak gelenler, son olarak ise son yıllarda görülen bilişim sektörü ve mühendis olarak gelenlerin oluşturduğu dalga”
İlk defa 1990’lı yıllarda Galway’de bir et fabrikası Brezilyalı işçi çalıştırmaya başlamış. 2007-2008 yıllarında bu çalışanlardan bir kısmı işten çıkarılsa bile İrlanda’dan ayrılmamış. Yasal oturum hakkını kaybedenler olsa bile, çeşitli diplomatik ve hukuki süreçler sonucu İrlanda’da kalmaya devam etmişler.
Dil okulu vesilesiyle gelen Brezilyalılar ise belki de İrlanda’daki Brezilya nüfusu arasındaki en büyük kitleyi oluşturuyor. Work and Study uygulaması Brezilyalıların İrlanda’daki hayatlarının ilk adımını oluşturuyor denebilir. Brezilyalıların dil okulu için İrlanda’yı seçmelerinde etkenler ise vize koşulları… Aynı kıtada bulundukları ana dili ingilizce olan ABD’nin Brezılyalılardan vize istemesi ve İngilizcenin öz vatanı olan İngiltere’nin dil okulu öğrencilerine çalışma izni vermemesi gibi koşullara karşılık; Brezilya vatandaşlarının İrlanda’ya vizesiz seyehat edebilmeleri ve İrlanda’da dil öğrencilerine tanınan çalışma izni İrlanda’yı Brezilyalılar için daha cazip yapıyor. Vizesiz şekilde İrlanda’ya seyehat eden Brezilyalılar, İrlanda’ya varınca 300 Euro’luk bır ücret ve gerekli evraklar ile İrlanda’daki oturumlarını uzatıp Stamp 2 çalışma iznini alabiliyorlar.
Umut Arayışı
Yazıda, fikrine başvurulan uzmanların görüşlerinde öne çıkan diğer noktalar birkaç cümle ile şöyle sıralabilir. Brezilyalılar, birçoğu İrlanda’ya sonsuza kadar kalmak niyetiyle gelmiyor. Temel eğilim, Brezilya’da ev sahibi olabilecek, kendine hayat kurabilecek parayı İrlanda’da kazanıp Brezilya’ya dönmek yönünde. Bir diğer nokta ise, umut arayışı…
1990’lardan başlayarak günümüzde yoğun bir şekilde devam eden Brezilya göçünün merkezinde, özellikle genç Brezilyalıların ekonomik ve politik sebeplerden dolayı gelecek umutlarının körelmesi yer alıyor.
İrlanda Hükümeti, başta sağlık sektörü olmak üzere çeşitli alanlarda pandemi süresinde boyunca çalışanlara teşekkür mahiyetinde 2022 yılında yeni bir ‘bank holiday’ günü düzenlemeyi planlıyor.
—
İrlanda’da ‘bank holiday’ olarak geçen resmi tatil günlerine bir yenisi daha ekleniyor. İrlanda Hükümeti, pandemi süresi boyunca karantina şartlarında gündelik işlerinde çalışmak zorunda kalan sektörlerdeki çalışanlara, emeklerine karşılık teşekkür etmek niyetiyle yeni bir resmi tatil günü ‘bank holiday’ düzenlemesi yapacak.
Yeni ‘Bank Holiday’ günü, St Brigid Günü’nün bir gün öncesi olan 31 Ocak tarihi olacak. St Brigid Günü, Kelk kültüründe önemli bir yere sahip olan doğurganlığı, karanlık kışın kalkışını ve baharın gelişini simgeliyor. Bu ‘bank holiday’in kalıcı olup olmayacağı konusunda kesin bir karar verilmiş değil. Indepedent.ie’de yer alan habere göre, iş dünyasından hükümete karşı bir yeni ‘bank holiday’ın kalıcı olmaması konusunda bir direnç var.
Irish Independent Gazetesi’nin konu hakkında edindiği bir başka bilgiye göre, St Patrick Günü’nüyle birlikte toplam 4 günlük resmi tatil yapılmasını düşünülüyor. İrlanda’nın en önemli ulusal günü olan ve büyük kutlamaların düzenlendiği St Patrick Günü geçen 2 yıl boyunca Kovid-19 pandemisi nedeniyle iptal edilmişti.
Bank Holiday Nedir?
Bank Holiday kavramı, Türkçeye resmi tatil olarak çevrilebilir. İrlanda’da ulusal bayram ve günler veya herhangi bir başka sebepten resmi tatil ilan edilen bankalar ve okullar gibi kurumların tatil olduğu kamu hizmetlerinin kısıtlı şekilde devam ettiği izin günlerdir. İrlanda’da 9 tane bank holiday günü bulunur.
Bank Holiday günlerinde, çalışmak zorunda olanlara günlük ücretlerinin 2 katı kadar ödeme yapılır. Bank Holiday’i izinli geçirenler ise, günlük çalışma ücretleri kadar ödeme alırlar.
Son zamanlarda yurt dışında çalışma deneyimi yaşamak isteyen Türk vatandaşlarının, çalışma izni şartlarını en çok merak ettikleri ülkelerin başında İrlanda geliyor. İrlanda’da yasal olarak çalışabilmek için haberin detayında yer alan çalışma izinlerinden herhangi birine sahip olmak yeterli.
—
İrlanda’da çalışmak için öncelikli olarak İrlanda’da çalışma iznini kapsayan vize türlerinden birine sahip olunması gerekiyor. Bu vize türleri şu şekilde sıralanabilir;
STAMP 2
İrlanda’da dil ve üniversite eğitimleri başta olmak üzere verilen eğitim vizesinin Stamp 2 türü vize. Stamp 2 vizesi sahipleri, vize geçerlilik süresi boyunca İrlanda’da ‘hizmet sektörü’nü kapsayan işlerde part-time olarak çalışabiliyor.
STAMP 1G
İrlanda’daki herhangi bir üniversitenin lisans veya yüksek lisans programından mezun olduktan sonra, mezun öğrencilere verilen Stamp 1G vize türü. Stamp 1G sahipleri, vize geçerlilik süresi boyunca İrlanda’da kabul aldıkları herhangi bir şirkette veya iş kolunda tam zamanlı çalışma hakkına sahiptir. Stamp 1G vizesinin geçerlilik süresi 2 yıldır.
STAMP 1
İrlanda’da bir şirket ile iş anlaşmasına varılması halinde şirket, verilen vize türü Stamp 1 vize türü. Full time çalışma iznini içermektedir. Yalnızca başvuru esnasındaki özel koşullar kapsamında geçerlidir. İş anlaşması gibi. Türk vatandaşları, İrlanda Ankara Anlaşması ile bilinen anlaşma ile başvurması halinde Stamp 1 almaktadır.
Stamp 1 vizesi ile İrlanda’da çalışmak isteyenler iş başvurusu yapmadan önce, başvurdukları pozisyon için İrlanda vatandaşı ve Avrupa Birliği pasaportu olanların öncelikli olduklarını göz önünde bulundurmaları gerekir.
STAMP 4
İrlanda’daki en geniş kapsamlı çalışma vizesi olarak düşünülebilir. Stamp 4 sahipleri istedikleri meslek dallarında çalışabilir, işletme kurabilirler. İrlanda’da belirli devlet fonlarından ve hizmetlerinden yararlanabilirler.
Stamp 4 alabilmek için, Critical Skills kapsamında 2 yıl İrlanda’da istihdam olmak veya geçerli bir çalışma izniyle İrlanda’da 5 yıl çalışmak gerekmektedir.
—
İrlanda’da yukarıda açıklanan herhangi bir vize türüne sahip olarak, vize türünün gerektirdiği koşullar altında çalışabilirsiniz. Bunların yanı sıra Avrupa Birliği pasaportuna sahip Türkler de, herhangi bir koşul aranmaksızın İrlanda’da istihdam edilebilir.
İrlanda nüfusu, Patates kıtlığı olarak bilenen büyük kıtlığın ardından yapılan 1851 nüfus sayımından yılından bu yana ilk defa 5 milyonun üzerine çıktı.
İrlanda nüfusu aynı zamanda 1961 yılından itibaren 2.19 Milyon artmış oldu. İrlanda İstatistik Kurumu, son 12 ayda pozitif net göç ve doğal nüfus artışı ile birlikte nüfusun 34bin arttığı açıkladı. Ayrıca 65 ve üstü yaş grubunda ise nisan 2021’e kadar 22bin kişilik bir artış gözlendi.
RTE’ye konuşan istatistikçi James Hegarty, İrlanda nüfusu artışındaki son verilerin Covid-19’un nüfus üzerinde bazı demografik ve sosyal etkinlerini yansıttığı ifade etti. Göçün nüfus artışındaki nedenlerden sadece bir tanesi olduğunu beliten Hagarty, 2021 yılında yurtdışında yaşayan 30bin İrlanda’nın İrlanda’ya döndüğünü buna karşın 22bin İrlandalı’nın da yurtdışına yaşamaya gittiğini söyledi. Hegarty, İrlanda’ya geri dönüşteki artışın 2010 yılından bu yana 3. Kez arttığını vurguladı.
Hegarty ayrıca, İrlanda nüfusunun son 5 yılda yaklaşık yüzde 6 arttığını ayrıca, 65 ve üstü nüfusun da aynı dönemde yaklaşık yüzde 18 arttığını açıkladı.
Büyük Kıtlıkta Ne Olmuştu?
İrlanda’da 1845-1849 yılları arasında yaşanan kıtlıkta, ülkenin en önemli tarım maddelerinin başında gelen patates bitkisine bulaşan bir mikrop sonucu yıllar boyunca patates üretimin başarısız olmasına sebep olmuştu. Bu da, başta binlerce çiftçi aile olmak üzere İrlandalıların kıtlıkla mücadele etmek zorunda kalmasına yol açmıştı. 4-5 yıl boyunca süren kıtlık boyunca yaklaşık 1 milyon kişi hayatını kaybetmiş ve bazı kaynaklara göre 2 milyon kişi başta ABD, İskoçya ve İngiltere olmak üzere çeşitli ülkelere göç etmek zorunda kalmıştı. Kıtlık öncesi yaklaşık 8 milyon olan İrlanda nüfusu kıtlık sonrası 5-6 Milyona kadar düşmüştü.
İrlanda Adalet Bakanlığı’na bağlı Göç Dairesi, Ankara Anlaşması olarak bilenen Turkish Association Agreement ile ilgili yeni düzenlediği internet sayfası ile Türk vatandaşlarına İrlanda’da uzun dönemli çalışma izni sağlayan anlaşma hakkındaki merak edilen konulara açıklık getirdi.
Türk vatandaşı olmak, İrlanda’da bir şirkette en az 1 yıldır yasal olarak çalışıyor olmak ve İrlanda sınırları içerisinde herhangi ciddi bir suç kaydı taşımamak gerekiyor.
ANLAŞMA NELERİ İÇERİYOR?
Turkish Association ile ilgili yeni açılan sayfada yer alan bilgiler doğrultusunda;
Herhangi bir Türk vatandaşı İrlanda’da aynı iş yerinde bir yıl yasal olarak çalıştıktan sonra Turkish Association (Ankara Anlaşması)a başvuru yapabiliyor. Merak edilen noktaların başında gelen öğrencilere verilen yarı zamanlı çalışma izni ile Turkish Association(Ankara Anlaşması)na başvrulabilir mi, sorusu da açık bir şekilde yanıtlanıyor. Stamp 2 olarak geçen art time çalışma izni bulunan öğrenciler de aynı iş yerinde bir yıl çalıştıktan sonra bu anlaşmaya başvurabiliyor.
Anlaşmaya başvuran Türk vatandaşları, aynı iş yerinde çalışma şartı ile 3 yıllık stamp 1 olarak geçen tam zamanlı çalışma izni alabiliyor.
Bir Türk vatandaşı, aynı iş yerinde yasal olarak 3 yılı tamamladıktan sonra, bir üst seviye çalışma izni olan stamp 4’ü olabilir. Bu çalışma izni, aynı iş kolunda herhangi bir iş yerinde çalışma izni sağlıyor. Bu açıklamadan yola çıkarak, aynı iş yerinde bir yıl yarı zamanlı çalışma izni olan stamp 2 ve sonrasında 2 yıl tam zamanlı çalışma izni stamp 1 ile çalıştıktan sonra stamp 4’e başvuru gerçekleştirileceği anlaşılıyor.
Stamp 4 çalışma iznini almanın bir diğer yolu ise, İrlanda’da farklı şirketlerde 4 yıl boyunca yasal olarak çalışmak.
NASIL BAŞVURULUR?
Başvuru esnasında, Türkiye Pasaportunun tüm sayfalarının fotokopisi, aynı iş yerinde 1 yıl boyunca çalıştığı göstere payslip belgeleri, adres kanıtı dair bir belge, banka mektubu veya sizin adınıza adresine gelen herhangi bir fatura ve son 12 ayın banka dökümleri ile anlaşmayla ilgili internet sayfasında linki verilen başvuru formunun tamamlanmış halinin ilgili devlet kurumuna posta yolu ile ulaştırılması gerekiyor.
İrlandalı Müslümanlar, Kurban Bayram Namazını İrlanda’nın en büyük 2. Stadında kıldı. Bayram Namazı, devlet kanalı RTE News’ten canlı yayınlandı.
—
İrlanda’da yaşayan yaklaşık 500 Müslüman , Başkent Dublin’de bulunan ve İrlanda’nın en büyük ikinci stadı olan Croke Park’ta bayram namazı kıldı. Bu pandemi süresi boyunca en kalabalık Müslüman etkiliği olarak tarihe geçti. Geçen seneki bayram namazında 200 kişilik bir cemaat oluşmuştu.
Bayram Namazını Blanchardstown Camii imamı Dr Umar Al-Qadri kıldırdı. Al-Qadri, namazdan sonra verdiği hutbede İrlanda’nın birçok müslümanın evi olduğunu söyleyerek birlik ve beraberlik mesajı verdi. Al-Qadri ayrıca, İrlanda’da yaşanan konut krizi gibi konularda küçük azınlıkların suçlanmaması gerektiğini belirtti.
CANLI YAYINLANDI
Kurban Bayramı namazı etkiliği İrlanda’nın devlet kanalı olan RTE News tarafından yayınlandı. Bayram namazına, İrlanda Hükümetini temsile Jack Chambers, Sinn Fein Partisi lideri Mary Lou McDonald gibi politikacılar katıldı. Bunun yanı sıra, İrlanda Kilisesi Başpiskobosu Micheal Jackson, Dublin Katolik Kilisesi Piskobusu Dermot Farrell ile Musevi Cemaatini temsilen Haham Zalman Lent katıldı.
İrlanda’nın Cork kentinde bulunan Joan Denise Moriarty School of Dance isimli dans okulu, İrlanda kültüründe gençlerin yaratıcılıklarını ve yeteneklerini göstermeleri amacıyla kutlanan orjinal ismi Cruinniú na nÓg ve Türkçe’ye Gençlik Buluşması olarak çevirilen gün vesilesiyle bir video hazırladı.
Videoda yaşları 6 ile 24 arasında değişen genç dansçılar İrlanda’nın batı kıyıları boyunca uzanan ve Wild Atlantic Road olarak bilenen güzargah boyunca ikonik doğa manzaralarına karşı dans etti.
Videoda İrlanda’nın kuzeybatısında bulunan Donegal kentinden güneyin bulunan Cork kentine kadar uzanan Wild Atlantic Road üzerindeki 15 eşsiz doğal güzellik, dansçıların başarılı performansıyla bütünleşiyor.
