Kuzey İrlanda ve İrlanda Cumhuriyeti, bir adayı paylaşan 20. Yüzyılın başlarına kadar ortak bir tarihi, kültürü olan ve aynı etnik kimliğe sahip iki farklı devlet. Birçok ortak bileşene rağmen birlikte hareket edememiş olmakla belki de insanlığın en büyük sorunlarından birinin yansıması.
Kuzey İrlanda ve İrlanda Cumhuriyeti arasındaki en büyük fark, politik ve dini tercihler… İrlanda adasını paylaşan bu iki devletten Kuzey İrlanda; İngiltere, İskoçya ve Galler’in de dahil olduğu Birleşik Krallık’a bağlı anayasal monarşiyle yönetilen özerlklik statüsü olan bir devlet. İrlanda Cumhuriyeti ise; parlementer demokrasiyle yönetilen bağımsız bir ulus devleti.
POLİTİK VE DİNİ GÖRÜŞ FARKLILARI
1900’lu yılların başına kadar varlıklarını birlikte sürdüren Kuzey İrlanda ve İrlanda Cumhuriyeti, Birleşik Krallık’a bağlıydı. İlk olarak 1916’da bugün İrlanda Cumhuriyeti’nin başkenti ve adanın en büyük kenti olan Dublin’de patlak veren Paskalya Ayaklanması ile başlayan ve 1922’de İrlanda’nın İrlanda Cumhuriyeti adıyla bağımsız bir devlet olarak yoluna devam etmesiyle sonuçlanan İrlanda Bağımsızlık Savaşı, Kuzey İrlanda ile İrlanda Cumhuriyeti’nin birbirinden ayırdı.
Bu ayrılmada, İrlanda Adasında yaşayan İrlandalılar arasındaki politik görüş ve dini mezhep farklılıkları etken oldu. Adanın kuzeyinde yaşayan Protestan İrlandalılar, kendileri gibi Protestan olan Krallık’ın yanında yer almayı tercih ettiler. Adanın geri kalanı olan Katolik çoğunluk ise, bağımsız bir ulus devleti kurma mücadelesinin ardından İrlanda’yı kurdular. Katolik İrlandalıları, bağımsızlık düşüncesine iten temel faktör Krallık’ın adada uyguladığı acımasız politikalar ve bunların sonucu İrlandalıların yaşadıkları sayısız sorun.
İKİ ÜLKE ARASINDAKİ TEMEL FARKLAR
Bayrak
İrlanda Cumhuriyeti, bağımsız bir devlet olduğu için kendi bayrağı var. İrlanda bayrağı göndere çekilme hizasına göre yeşil, beyaz ve turuncu renklerden oluşur.
Kuzey İrlanda’nın ise, resmi olarak kendi bayrağı yoktur. Kuzey İrlanda’yı Birleşik Krallık’ın bayrağı temsil eder. Kuzey İrlanda’nin resmi olmayan statüde kendi bölgesel bayrağı vardır. Bu bayrak, beyaz desen üzerine kırmızı hac işareti ve tam ortasında bulunan kırmızı bir el ve kraliyet tacından oluşur. Bu bayrak sadece 1953 ile 1972 yılları arasında resmi bayrak olarak kullanıldı.
Yönetim Şekli
İrlanda Cumhuriyeti, halk oyuyla seçilen Cumhurbaşkanı ve seçimle seçilen Başbakan ve Bakanlar Kurulu tarafından yönetilir. İrlanda Cumhurbaşkanlığı, temsili bir işlevi olan makamdır. İrlanda Meclisi senato ve meclis olmak üzere iki kısımdan oluşur. Kuzey İrlanda’da ise, devlet temsili Britanya Kraliçesi’ne aittir. Onun yönetim yetkisini verdiği Kuzey İrlanda Birinci Bakanı ise özerk bölgenin fiili yönetimden sorumludur.
Başkentler ve Nüfus
İrlanda’nın başkenti adanın doğu sahillerinin orta noktası denilebilecek bir noktada bulunan yaklaşık 1,5 milyon nüfuslu Dublin şehridir. Kuzey İrlanda’nın başkenti ise, adanın kuzeyinde bulunan yaklaşık 300 bin nüfuslu Belfast şehridir. Kuzey İrlanda, adanın ancak yüzey olarak 6’da 1’ini kaplar. Nüfusu ise ortalama 1 Milyon 800 bin’dir. Buna karşın adanın büyük kısmına hakim olan İrlanda’nın nüfusu yaklaşık 5 Milyon’dur.
Para Birimi
İrlanda, bir Avrupa Birliği ülkesidir ve para birimi Euro’dur. Kuzey İrlanda ise Brexit’in ardından İngiltere ile birlikte AB’den ayrılmıştır. Para birimi ise Sterlin’dir.
Resmi Diller
İrlanda’nın Gealic ve İngilizce olmak üzere iki resmi dili vardır. Kuzey İrlanda’nın ise, tek resmi dili İngilizce’dir. Gealic ve İskoç Galiçesi yerel diller olarak geçer.
İnançlar
İrlanda Cumhuriyeti’nin de nüfusun büyük çoğunluğu Hristiyan inancına sahiptir ve ülkedeki dini otorite Katolik kilisesidir. Kuzey İrlanda nüfusunun ise, yüzde 42’si Protestan, yaklaşık yüzde 40’ı da Katolik Hristiyandır.
