Yaratıcılığı teşvik eden tarihi adım: “Basic Income for the Arts” programı kalıcı hale geliyor
İrlanda hükümeti, sanatı ve sanatçıyı desteklemek amacıyla başlattığı “Basic Income for the Arts” (Sanatçılar için Temel Gelir) adlı pilot programı 2026 itibarıyla kalıcı hale getirme kararı aldı.
Kültür, İletişim ve Spor Bakanlığı tarafından yapılan açıklamaya göre, yeni bütçe kapsamında yaklaşık 2.000 sanatçıya haftalık 325 Euro ödeme yapılacak. Bu ödeme; ressam, müzisyen, tiyatro oyuncusu, yazar, tasarımcı gibi farklı sanat dallarında faaliyet gösteren kişileri kapsayacak.
Amaç: Sanatı meslek haline getirmek
Programın temel hedefi, sanatla uğraşan kişilere maddi güvence sağlayarak üretkenliği artırmak ve sanatı bir “lüks uğraş” olmaktan çıkarıp sürdürülebilir bir meslek haline getirmek.
İrlanda hükümeti, bu adımı “yaratıcılığı ülke ekonomisinin bir parçası haline getirme vizyonu” olarak tanımlıyor. Pilot programın sonuçlarına göre, sanatçılara sağlanan bu destek yaratıcılığı, üretkenliği ve toplumsal katılımı artırdı.
Programın ayrıntıları
Yeni uygulamanın ayrıntıları şu şekilde açıklandı:
- Katılımcılar haftalık 325 Euro temel gelir alacak.
- 2026’nın ilk yarısında başvurular başlayacak, ödemeler Eylül 2026 itibarıyla yapılacak.
- Katılımcılar İrlanda’da yaşamalı ve aktif olarak sanatla uğraşıyor olmalı.
- Alanlar: müzik, resim, tiyatro, dans, tasarım, edebiyat ve performans sanatları.
- Hem profesyonel hem de yeni başlayan sanatçılar başvuru yapabilecek.
Pilot program sürecinde 2.000 sanatçıya ödeme yapılmış, her 1 Euro kamu yatırımı için 1,39 Euro toplumsal fayda elde edildiği açıklanmıştı.
Ekonomik ve kültürel katkı
Uzmanlara göre bu adım, sadece sanat sektörünü değil, ülkenin kültürel ekonomisini de güçlendirecek.
Sanatçıların gelir güvencesi altına alınması, kültürel üretimin sürekliliğini sağlayarak hem turizme hem de ülkenin imajına katkıda bulunacak.
Bakanlık yetkilileri, bu modelin gelecekte Avrupa Birliği ülkelerine örnek teşkil edebileceğini belirtiyor.
Toplumsal tepki ve beklentiler
İrlanda kamuoyunda karar büyük ilgi gördü. Birçok sanatçı, programın kalıcı hale gelmesini “tarihi bir adım” olarak nitelendirdi.
Ancak bazı ekonomistler, bütçe yükünün dikkatli yönetilmesi gerektiğini vurguluyor.
Hükümet, programın etkisini düzenli olarak ölçerek ilerleyen yıllarda kapsamı genişletmeyi planlıyor.
