İrlanda’nın batısında yer alan County Galway’deki Tuam kasabasında, eski bir Katolik anne-bebek evinin arazisinde bulunduğu iddia edilen toplu mezarlar için resmi kazı çalışmaları başlıyor. Kazının, yaklaşık 800 çocuğun kalıntısını içerdiği tahmin edilen bir alanı kapsaması bekleniyor.
Hükûmetin finanse ettiği bu proje, Adalet Bakanlığı’nın gözetiminde yürütülecek ve uluslararası deneyime sahip adli arkeologlar tarafından gerçekleştirilecek. Çalışmaların, 1925–1961 yılları arasında faaliyet göstermiş olan “Bon Secours Mother and Baby Home” adlı kurumun arazisinde yapılacağı açıklandı.
Uzun Süredir Beklenen Süreç Başlıyor
Tuam’daki bu kurum, evlilik dışı doğan bebeklerin ve annelerinin kaldığı bir merkez olarak biliniyor. 2017 yılında ortaya çıkan skandal, bölgede çocuklara ait kalıntıların kanalizasyon kuyularına gömüldüğünü gösteren ilk bulgularla patlak vermişti. Kamuoyunun tepkisi ve mağdur yakınlarının uzun süredir süren kampanyaları sonucunda, devlet mezarlık alanında resmi kazı yapılmasına karar verdi.
Kazı sürecinde:
- Kalıntıların DNA testiyle kimliklendirilmesi,
- Bireysel definlerin sağlanması,
- Ölen çocukların ailelerine bilgi verilmesi amaçlanıyor.
Arka Plan ve Sayılar
Bağımsız bir inceleme komisyonuna göre, Tuam’daki kurumda kalan çocukların ölüm oranı yaklaşık %15 idi. İrlanda genelinde anne-bebek evlerinde ölen çocuk sayısının 9.000’i aştığı tahmin ediliyor. Tuam’da tespit edilen mezarların sayısı ise yaklaşık 800 olarak kaydedildi.
Hükümetten Açıklama
Adalet Bakanlığı yetkilileri, kazının “hem tarihsel bir yüzleşme hem de toplumsal vicdanın gereği” olduğunu belirterek, çalışmaların etik kurallara tam uyum içinde yürütüleceğini vurguladı. Proje yaklaşık iki yıl sürecek ve kamuya açık şekilde ilerleyecek.
Kaynak: Reuters – Ireland to begin excavation of mass grave at Church-run Mother and Baby home
